Bilimsel bir makalenin en önemli yapı taşlarından biri, kaynak gösterme sürecidir. Kaynak gösterme yalnızca alıntı yapılan metinlerin kime ait olduğunu belirtmek değildir; aynı zamanda bilimsel dürüstlüğün, araştırmanın şeffaflığının ve akademik güvenilirliğin de kanıtıdır. Makine mühendisliği gibi disiplinlerarası yapıya sahip bir alanda, kullanılan yöntemler, formüller, deneysel teknikler ve teorik modeller genellikle geçmiş çalışmaların birikimi üzerine inşa edilir. Bu nedenle kaynak gösterme, bir araştırmacının “bilimsel zincirin neresinde durduğunu” ortaya koyan en kritik unsurlardan biridir.
Bir makine mühendisliği makalesi, literatür taramasından sonuç kısmına kadar pek çok noktada daha önce yapılmış çalışmalara atıfta bulunur. Kaynakların doğru, tutarlı ve uluslararası standartlara uygun gösterilmesi, makalenin kabul edilme olasılığını doğrudan etkiler. Yanlış atıf, eksik kaynak veya intihale varan hatalı alıntılar, yalnızca çalışmanın reddedilmesine değil, aynı zamanda yazarın akademik itibarını zedelemesine de yol açar.
Bu yazıda, makine mühendisliği makale yazdırma sürecinde kullanılan kaynak gösterme teknikleri, farklı atıf stilleri, dikkat edilmesi gereken kurallar, örnek uygulamalar ve sık yapılan hatalar derinlemesine incelenecektir.
Gelişme
1. Kaynak Gösterme Neden Önemlidir?
Kaynak gösterme, bilimsel etiğin temelini oluşturur. Araştırmacının kullandığı bilgilerin, yöntemlerin veya verilerin daha önce kimler tarafından üretildiğini göstermesi, bilimsel saydamlık sağlar. Ayrıca, okuyucuların makalede atıf yapılan kaynaklara kolayca ulaşabilmesi, araştırmanın güvenilirliğini artırır.
2. Kaynak Gösterme Türleri
-
Doğrudan alıntı: Kaynağın aynen aktarılması. Tırnak işareti içinde verilmeli ve kaynak belirtilmelidir.
-
Dolaylı alıntı (parafraz): Kaynağın özünün kendi cümlelerle anlatılması. Bu durumda da mutlaka kaynak gösterilmelidir.
-
Özetleme: Uzun bir çalışmanın ana hatlarını kısaca vermek. Yine kaynak belirtilmelidir.
3. Makine Mühendisliğinde Kullanılan Yaygın Atıf Stilleri
-
IEEE: Mühendislik alanında en yaygın kullanılan stildir. Kaynaklar metin içinde köşeli parantezle verilir [1], [2]. Kaynakça listesi makale sonunda numaralandırılır.
-
APA: Sosyal bilimlerde yaygın olsa da mühendislikte literatür incelemelerinde kullanılır. (Yazar, Yıl) formatıyla bilinir.
-
Harvard: Yazar-tarih sistemine dayanır. “Yılmaz (2021) tarafından yapılan çalışmada…” gibi kullanılır.
-
Chicago: Daha çok tarihsel ve teknik raporlamalarda tercih edilir.
4. IEEE Stilinde Kaynak Gösterme
Örneğin:
“Sonlu elemanlar analizi yönteminin dişli tasarımında kullanımı literatürde yaygın olarak incelenmiştir [3], [7], [12].”
Bu örnekte rakamlar, makalenin sonunda sıralanan kaynaklara işaret eder.
5. APA Stilinde Kaynak Gösterme
Örneğin:
“Sonlu elemanlar analizi, dişli tasarımında sıklıkla kullanılmaktadır (Yılmaz, 2021).”
Kaynakça kısmında ise:
Yılmaz, A. (2021). Finite Element Analysis in Gear Design. Journal of Mechanical Engineering, 45(3), 200-215.
6. Literatür İncelemesinde Kaynakların Kullanımı
Makine mühendisliği makalelerinde literatür taraması bölümü, en yoğun kaynak kullanılan kısımdır. Araştırmacılar, geçmiş çalışmaları sıralamak yerine bunları analiz etmeli, karşılaştırmalı bir bakış açısı sunmalıdır.
7. Kaynakların Güncelliği
Özellikle mühendislikte kullanılan veriler hızla güncelliğini yitirebilir. Bu nedenle kaynakların büyük bir kısmı son 5-10 yıl içinde yayımlanmış çalışmalardan seçilmelidir.
8. Kaynakların Güvenirliği
Google aramalarından elde edilen blog yazıları ya da doğrulanmamış internet siteleri kaynak olarak kullanılmamalıdır. Tercih edilen kaynaklar, hakemli dergiler, SCI-Expanded veya Scopus indeksli makaleler, teknik raporlar ve standartlar olmalıdır.
9. Kaynakça Düzenleme Kuralları
Kaynakça listesi alfabetik ya da numaralı olabilir, ancak seçilen format baştan sona aynı şekilde uygulanmalıdır. Ayrıca makalede atıf yapılan her kaynak kaynakçada yer almalı, kaynakçada listelenen her çalışma da makale içinde atıf almalıdır.
10. Tablolarda ve Şekillerde Kaynak Gösterme
Makine mühendisliği makalelerinde tablolar ve grafikler sıkça kullanılır. Eğer bir tablo ya da şekil başka bir çalışmadan alınmışsa, açıklamasında mutlaka kaynak belirtilmelidir.
11. Denklemlerde Kaynak Gösterme
Bazı teorik denklemler doğrudan başka çalışmalardan alınabilir. Bu durumda denklem numarasının yanında veya altında kaynak gösterilmelidir.
12. Çoklu Kaynak Gösterme
IEEE stilinde birden fazla kaynağa aynı anda atıf yapılabilir: [4]–[6]. APA stilinde ise (Yılmaz, 2021; Demir, 2022) şeklinde verilir.
13. Örnek Olay: CFD Çalışmalarında Kaynak Kullanımı
Bir CFD makalesinde kullanılan türbülans modelleri açıklanırken, bu modelleri geliştiren araştırmacılara atıf yapılması şarttır. Aksi halde çalışma eksik kabul edilir.
14. Kaynak Gösterme ve İntihal İlişkisi
Kaynak göstermeden yapılan alıntılar intihal olarak değerlendirilir. Bu durum, makalenin reddedilmesine ve yazarın kara listeye alınmasına yol açabilir.
15. Yazılım ve Araçlara Atıf
Makine mühendisliği makalelerinde kullanılan ANSYS, SolidWorks, MATLAB gibi yazılımlara da atıf yapılmalıdır. Yayıncıların yönergelerine göre yazılım sürümü belirtilerek kaynakça kısmına eklenmelidir.
16. Standart ve Yönetmeliklere Atıf
ASME, ISO veya ASTM gibi standartlar kullanıldığında, bunlar da kaynakçada doğru şekilde yer almalıdır.
17. Elektronik Kaynaklara Atıf
DOI numarası bulunan makalelere mutlaka DOI eklenmelidir. İnternet siteleri kaynak gösterilecekse erişim tarihi belirtilmelidir.
18. Kaynakların Çeviri Sorunları
Türkçe kaynakların İngilizce makalelerde doğru çevrilmesi gerekir. Çeviri sırasında başlık ve dergi adlarının hatalı çevrilmesi, kaynağın bulunamamasına yol açar.
19. Yaygın Hatalar
-
Kaynakların eksik verilmesi,
-
Tutarsız atıf stilleri,
-
Yanlış yazar isimleri,
-
DOI numarasının atlanması,
-
Alıntı yapılıp kaynakça listesine eklenmeyen çalışmalar.
20. Kaynak Yönetiminde Dijital Araçlar
EndNote, Mendeley, RefWorks, Zotero gibi programlar kaynak yönetiminde büyük kolaylık sağlar. Bu araçlar, farklı formatlarda otomatik kaynakça oluşturur ve hata riskini azaltır.
Sonuç
Makine mühendisliği makale yazdırma sürecinde kaynak gösterme teknikleri, akademik yazımın en kritik aşamalarından biridir. Kaynak gösterme yalnızca formalite değil, bilimsel iletişimin en temel kuralıdır. Doğru kaynak gösterimi, araştırmanın güvenilirliğini artırır, intihali önler, okuyuculara çalışmayı daha iyi değerlendirme olanağı sunar ve makalenin kabul edilme ihtimalini yükseltir.
Araştırmacılar, atıf stillerini dikkatle seçmeli, tutarlı bir biçimde uygulamalı, güncel ve güvenilir kaynaklar kullanmalı, yazılım ve standartlara da doğru şekilde atıf yapmalıdır. Böylelikle yalnızca güçlü içerikli değil, aynı zamanda akademik açıdan sağlam ve etik değerlere uygun makaleler ortaya çıkar.
Sonuç olarak, kaynak gösterme tekniklerine hâkim olmak, makine mühendisliği alanında başarılı bir akademik kariyerin anahtarlarından biridir.
Yazdırma adı altında, alanında uzmanlaşmış bir ekip olarak, akademik ve profesyonel yazılı ihtiyaçlarınızı karşılamak için en üst düzey hizmet sunuyoruz. Müşterilerimizin beklentilerini aşmak için titizlikle çalışıyor ve her projeye özgü çözümler sunuyoruz. Tez, proje, rapor, makale ve sunum gibi çeşitli belgelerinizi eksiksiz ve kaliteli bir şekilde hazırlıyoruz. Ayrıca, motivasyon mektupları, staj defterleri ve öneri formları gibi özel belgelerinizde de size destek oluyoruz. Profesyonel ekibimiz, uzmanlığını ve deneyimini, her bir müşteri için en iyi sonuçları elde etmek için kullanıyor.
Yazdırma platformumuz, müşterilerimize sadece yazılı belgeler sağlamakla kalmıyor, aynı zamanda onlara özgün ve etkileyici içerikler sunuyoruz. Her bir işimizde özgünlüğü ve kaliteyi ön planda tutuyor, müşterilerimizin gereksinimlerine en uygun çözümleri sunmak için çaba gösteriyoruz. Profesyonellik, güvenilirlik ve memnuniyet odaklı hizmet anlayışımızla, müşterilerimizin başarılarına katkıda bulunmak için buradayız.
Yazdırma platformumuz, müşteri memnuniyetini en üst düzeyde tutmak için çalışıyor ve her adımda müşterilerimize destek oluyoruz. Profesyonel yaklaşımımız ve uzmanlığımızla, sizlere en iyi hizmeti sunmayı taahhüt ediyoruz. İhtiyaçlarınızı karşılamak ve projelerinizi başarıyla tamamlamak için bize güvenebilirsiniz. Bizimle iletişime geçin ve yazılı ihtiyaçlarınız için mükemmel çözümleri keşfedin.
